Op 10 februari 1938 trad Daniël George van Beuningen op 60 jarige leeftijd in het huwelijk met Bep Charlouis. Hij had haar beloofd dat hij zijn zakelijke activiteiten in Rotterdam zou afbouwen. Samen met Bep zou hij in Vierhouten gaan rentenieren. Een nieuw landhuis zou moeten voldoen aan enkele strikte eisen. Het huis moest zich voegen in het open heidelandschap. Het uitzicht vanuit de woning moest garant staan voor een maximale beleving van de natuur.
Om al deze wensen te vertalen naar een ontwerpplan werden architect Frits Eschauzier en landschapsarchitect Samuel Voorhoeve ingeschakeld. Eschauzier had veel ervaring in het ontwerpen van landhuizen in de natuur. En Voorhoeve was een voorstander van natuurgetrouw ontwerpen.
Voorhoeve kreeg de opdracht om een geschikte plaats voor het landhuis te zoeken. Hij kwam tot de conclusie dat in het uiterste noordwesten van de Noorderheide een hoog plateau lag waarop het landhuis het best tot zijn recht zou komen. Probleem was wel dat juist dat deel van de Noorderheide buiten het eigendom lag van de bezittingen van de familie van Beuningen. De gemeente Ermelo had namelijk bij de verkoop van de Noorderheide in 1920 besloten om een brede strook langs de Elspeterbosweg buiten de verkoop te houden. Deze strook zou tegen een goede prijs kunnen worden verkocht voor de bouw van villa´s. Voorhoeve kreeg de taak om tegen een gunstige prijs deze strook aan te kopen. Per brief deed de gemeente op 16 april 1938 een voorstel om de grond voor 15 cent per m2 te verkopen. De gemeente gaf aan dat deze prijs ook elders in Vierhouten werd aangehouden. Vier dagen later reageerde van Beuningen met een tegenvoorstel. Hij wilde ook een strook grond aan de westzijde van de Elspeterbosweg meekopen. Hij bood maar 5 cent per m2 met als reden dat hij de westelijke strook nooit zou bebouwen.
De gemeente reageerde al snel met de mededeling dat het voorstel niet acceptabel was. De heer van Beuningen kon alleen de strook ten oosten van de Elspeterbosweg kopen tegen de al genoemde prijs van 15 cent per m2. Na overleg met landschapsarchitect Samuel Voorhoeve deed George van Beuningen op 10 mei 1938 een uiterste poging om de gemeente Ermelo over de streep te trekken. Hij ging akkoord met de aankoopprijs van 15 cent per m2. Maar hij stelde wel een aantal voorwaarden: aan de westzijde van de Elspeterbosweg mochten geen huizen worden gebouwd en de Elspeterbosweg zelf mocht niet beplant worden met bomen en struiken. Beide voorwaarden hadden tot doel om een onbelemmerd uitzicht vanuit het landhuis veilig te stellen.
Op 25 mei 1938 reageerde de gemeente Ermelo. De gemeente ging niet akkoord met de voorwaarde dat iedere eventuele bebouwing aan de westzijde van de Elsperbosweg nu al zou worden uitgesloten. De gemeente eiste ook dat de eigenaren van het Elspeterbos medewerking zouden verlenen aan het verbreden van de Vierhouterweg door het bos. De sfeer tussen gemeente en George van Beuningen werd er niet beter op met deze brief. In een kort briefje antwoordde van Beuningen op 8 juni 1938. Hij wilde zich niet binden aan de verkoop van gronden uit het Elspeterbos voor de wegverbreding, omdat hij van mening was dat de gemeente daarvoor de N.V. Elspeterbosch moest aanspreken. Wel ging hij akkoord dat zijn voorwaarde van het onbebouwd laten van de strook ten westen van de Elspterbosweg zou vervallen. En tot slot schreef hij dreigend: “Mocht U dit voorstel niet ongewijzigd aanvaarden, dan zal ik van de bouw van het grootere landhuis moeten afzien”.
In de raadsvergadering van 24 juni 1938 werd het belang van de wegverbreding door het Elspeterbos nog eens uitgesproken. In een brief van de gemeente werd in een milde toonzetting geschreven: “Het ligt allerminst in de bedoeling ten dezen bovenmatige eischen te stellen”. George van Beuningen is het zat getuige zijn brief van 30 juni 1938 waarin hij kort en bondig schreef dat hij niet kon instemmen met de door de gemeente gestelde voorwaarden. Hij beschouwde de onderhandelingen als afgelopen. De bouw van het nieuwe landhuis ging niet door. Als zakenman was Van Beuningen wel gewend om het spel hard te spelen. Zou de gemeenteraad van Ermelo zich mee laat trekken in dat spel?
Het verlossende antwoord kwam op 5 juli 1938. De raad van de gemeente Ermelo was bij 11 stemmen voor en 3 stemmen tegen akkoord gegaan met de verkoop van de strook grond aan de oostzijde van de Elspeterbosweg. De onderhandelingen met de N.V. Elsperbosch zouden los van deze aankoop worden opgestart.
Op 7 juli 1938 stuurde George een brief naar zijn broer Harry met de opmerking dat het goed zou zijn als de weg hier en daar verbreed zou worden. Dus uiteindelijk een geslaagde aankoop en de bouw van het landhuis kon eindelijk beginnen. George van Beuningen was als winnaar uit de strijd gekomen alhoewel hij wel de volle prijs voor de grond moest betalen. Nog steeds is het huis in bezit van de familie van Beuningen en het huis wordt beheerd door het Elise Mathildefonds.
Peter Veen
Foto: Borstbeeld van D.G. van Beuningen gemaakt door Robbert Jan Donker en in 2013 geplaatst op de Veerhaven te Rotterdam (bron Wikipedia)
Heeft u vragen en/of opmerkingen over dit artikel: nuwenspete@gmail.com Of zoekt u meer informatie over Nunspeets verleden? Ga dan naar de website van de Heemkundige Vereniging Nuwenspete: www.nuwenspete.nl
Leuk artikel? Deel het met je vrienden
